We eten in Nederland veel te veel vlees en zijn niet van plan daar snel iets aan te veranderen. Grootschalige interventie is daarom nodig, waarschuwt kenniscentrum en voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal.
www.ad.nl
Lange wachtrijen bij de McDonalds, uitbundige kerstdiners en gezellige barbecues in de achtertuin. Het zijn traditionele Hollandse beelden. Nederland is bij uitstek een vleesland. Gemiddeld eten wij zo’n 38 kilo vlees per persoon per jaar. Dat lijkt weinig, maar het is bijna anderhalf keer zoveel het advies van de Schijf van Vijf om maximaal 26 kilo vlees per jaar te eten. ,,Vlees is lekker, sociaal en het hoort erbij, maar we leven daardoor vér boven wat wij als planeet aankunnen”, zegt consumptiedeskundige Hans Dagevos.
Een meerderheid van de 4000 mensen die Milieu Centraal ondervroeg, zegt open te staan voor duurzamer gedrag zoals met de trein op vakantie gaan in plaats van met het vliegtuig. Vaker de biefstuk laten staan is een ander verhaal: slechts één op de vijf Nederlanders wil dit een kans geven. En van die groep handelt niet eens iedereen ernaar. Daarmee laten we enorme kansen op milieuwinst liggen, stelt Milieu Centraal. ,,Dit is een van de meest impactvolle stappen die je nu al als consument kan zetten om je voetafdruk drastisch te verminderen”, zegt directeur Ika van de Pas. En dat is nodig, want onze voetafdruk staat bijna 30 procent boven het Europees gemiddelde en zelfs tweemaal boven het wereldwijde gemiddelde. ,,Dat is dus vrij dramatisch.”
Nederlanders halen op dit moment ongeveer 40 procent van hun eiwitten uit plantaardige producten en 60 procent uit dierlijke producten zoals vlees. Maar dierlijke producten hebben een enorme impact op het milieu. Onze vleesconsumptie is daarom een ‘knelpunt’, stelt gedragsonderzoeker Judith Roumen van Milieu Centraal. ,,Nederland mindert niet en slechts een minderheid staat hier ook voor open. Grootschalige interventies zijn noodzakelijk om het draagvlak, maar ook zeker het gedrag, te veranderen. Al zal dit een kwestie van een lange adem zijn.” Dat we die versnelling nog niet zien, heeft volgens deskundigen te maken met de kloof tussen denken en doen, het gemakkelijk en laagdrempelig maken van ongezonde en weinig duurzame leefstijlen, en het feit dat we voortdurend geprikkeld worden om te consumeren in supermarkten en in goedkope fastfoodrestaurants. ,,Maar het moet wel mogelijk gemaakt worden”, benadrukt Roumen.
Blijf op de hoogte
Krijg een melding bij belangrijk nieuws over AD Binnenland.
Kunnen wij mensen wel zonder vlees? Is het wel gezond? (video):
03:06
00:13 / 04:32
Duurzaam en gezond zou aantrekkelijk, makkelijk en vanzelfsprekend moeten zijn, maar het is nu vaak het omgekeerde. ,,Ingewikkeld, weinig toegankelijk en vaak duurder”, verzucht Arjen Wals, hoogleraar duurzaamheid aan de Wageningen Universiteit. De overheid heeft volgens hem een belangrijke rol bij het versnellen van die omslag, door in te zetten om het duurder en moeilijker maken van ongezond en het goedkoper en makkelijker maken van gezond en duurzaam.
Ecologen zijn eensgezind: minder vlees eten helpt om de uitstoot van broeikassen met 60 procent te reduceren in 2030. ,,Maar zo simpel ligt dat niet”, zegt Laurens Hoedemaker, voorzitter van de Centrale Organisatie voor de Vleessector. ,,Wie stopt met vlees eten omwille van klimaat, overschat zijn impact. Het ene vlees is het andere niet. Ons rundvlees is voor 85 procent afkomstig uit de melkveehouderij. Onze ecologische voetafdruk van vlees is daarmee véél lager dan gemiddeld. Helaas zien we nu dat in de discussie alle vleessoorten op één hoop worden gegooid.”
Het is bovendien een ‘illusie’ om te denken dat wij zonder vlees zouden kunnen, zegt Hoedemaker. ,,Dat is niet zo. Vlees eten zit al eeuwenlang verankerd in de mens. Het is niet alleen lekker en sociaal, maar ook ontzettend gezond. In vlees zitten belangrijke bouwstoffen die heel belangrijk zijn voor kinderen, zwangere vrouwen of ouderen. We moeten echt stoppen met het credo dat ‘vlees fout is en plant goed’.
In het rapport van Milieu Centraal wordt ook ingegaan op duurzaam gedrag dat Nederlanders nu al laten zien. Zo levert de meerderheid al spullen en afval gescheiden in, zodat die gerecycled kunnen worden. Ook geven sommigen weleens spullen weg zodat die nog eens gebruikt kunnen worden. Verder proberen Nederlanders volop energie te besparen in huis.
Dorothé