Misschien dat mensen nu beseffen hoe uniek de levertraan van Green Pastures is. Niemand heeft het historische besef van Dave Wetzel en het originele idee om een hedendaagse variant van garum te maken. Uit alle tests blijkt dat het spul veilig en stabiel is, wat het trio Daniels-Schmid-Gumpert ook beweert. Of De Groene Vrouw, die het volgende hierover heeft geschreven:
https://groenevrouw.nl/waarom-geen-green-pastures-meer-verkopen/
Even wat vreemde uitspraken van haar:
Voor de Omega-3 maakt het niet heel veel uit welke visolie je neemt: er zijn merken met meer of minder mg per capsule, of met een bepaalde verhouding EPA en DHA (twee Omega-3-vetzuren).
Dat is net zoiets zeggen als: voor de voedingstoffen (vitamines, mineralen, koolhydraten, eiwitten, vetten) maakt het niet uit welk voedsel je tot je neemt. Moet ik hier nog serieus op ingaan?
Toch gingen er gaandeweg steeds meer geluiden op dat juist gefermenteerde visolie misschien niet het alpha&omega (haha) was dat we ervan dachten. En dat ook het bedrijf waar iedereen zo weg van was, misschien niet helemaal de kwaliteit leverde die het ons deed geloven.
Fijn, met 1 strook van de pen zowel het product als de producent in een negatief daglicht zetten. Dan moet je wel met goed bewijs komen, maarrrr...
Wat je er ook over te zeggen hebt: het ruikt niet ‘fris’. Als je dat vergelijkt met een verse, niet-gefermenteerde visolie, kun je je daar iets bij voorstellen. Bij een onafhankelijke test die werd uitgevoerd op GP-FCLO, bleek 1 op de 3 batches geoxideerd te zijn. Hm.
OK, dus als het onfris ruikt (wat fermentatieproducten bijna altijd doen) en de 'onafhankelijke' test van mevr. Daniels toont aan dat dit pure rotting is, dan is de zaak gesloten. Hmmm...
Vervolgens komt het histamine'argument'. Uit de ervaring van DGV blijkt dat mensen met een histamine-intolerantie slecht reageren op FCLO. Dat kan, maar vrijwel iedereen kan allergisch of intolerant reageren op zo'n beetje alle voedsel en dranken. Dus waarom de suggestie wekken dat de fabrikant zich op de vlakte houdt over dit onderwerp? Uit het artikel van Craig Elding blijkt dat er amines in het product zitten en 1 daarvan is hist-amine. Dat komt door de afbraak van eiwitten. Visproducten worden over het algemeen niet aangeraden als je slecht tegen histamine kunt, dus wie daar een reactie op vertoont zal ook niet fijn reageren op FCLO. Gelukkig geldt dit slechts voor een beperkt aantal personen, getuige het gigantische succes van dit product en de vele positieve ervaringen die mensen hiermee hebben.
Green Pastures beweert dat hun product gigantisch hoge vitamine D-waardes bevat. Maar kabeljauwleverolie bevat van zichzelf helemaal niet zoveel vitamine D. Bij onafhankelijke metingen bleek ook het vitamine D-gehalte van FCLO niet erg hoog te zijn. Als verklaring kwam er een ingewikkeld verhaal over het testen van verschillende varianten vitamine D en de ‘te verwachten schommelingen’ in een natuurproduct. Maar feit blijft: de ‘gigantisch hoge’ vitamine D-waardes zijn nooit aangetoond en sterker nog: het is onduidelijk of FCLO uberhaupt wel vitamine D bevat. Of dat dit geldt voor ieder potje dat je koopt. Daar kun je dus niet vanuit gaan, en dat is onhandig voor een product dat claimt dat je geen andere vitamine D-supplementen meer hoeft te slikken naast de FCLO.
GP beweert helemaal niet dat hun producten boordevol vit. D zitten. Integendeel, ze zijn juist van het begin af aan zeer eerlijk geweest over het vit. D-gehalte in hun producten. DGV schrijft dan ook terecht dat ze voortdurend aangeven dat deze waardes schommelen, omdat het een natuurproduct is en geen gestandaardiseerd product. Een ander nadeel is dat verschillende soorten tests verschillende resultaten opleveren. Het artikel van Craig Elding geeft eens te meer aan hoe lastig het is om eenduidige resultaten uit tests te verkrijgen uit deze traditionele fermentatieproducten en hoe moeilijk het is om vat te krijgen op wat er nu eigenlijk allemaal gebeurt tijdens dat fermentatieproces. Wat kan ik zeggen? De natuur is grillig, maar de voedselindustrie wil voorspelbaarheid. En DGV kennelijk ook.
Gehaltes vitamine A & K: bij de onafhankelijke test bleken de gehaltes aan vitamine A en K2 ook lager te zijn dan het product claimt.
Nogmaals, zo 'onafhankelijk' blijken de tests van mevr. Daniels niet te zijn. Zie ook het volgende punt:
DNA-testen van het product lieten zien dat de olie mogelijk niet afkomstig is van kabeljauwlever maar van alaskakoolvis. In kabeljauwleverolie is de verhouding DHA hoger dan EPA; in koolvis (en in FCLO) is dat andersom. Het wil niet zeggen dat olie uit alaskakoolvis slecht is, maar het is natuurlijk ook niet helemaal eerlijk om iets te verkopen als kabeljauwleverolie, terwijl het dat niet is.
Dit is wel het meest misleidende tegenargument tegen de FCLO van GP. Letterlijk ALLE producenten van levertraan, GP niet uitgezonderd, gebruiken naast kabeljauw andere vissen in de kabeljauwfamilie, waaronder koolvis. Dit is een STANDAARD gebruik in de business, al naar gelang de beschikbaarheid van kabeljauw (zeker als je met MSC-gecertificeerde vis werkt en dus rekening moet houden met herstel van de populatie). De enige die er echter op afgerekend wordt is GP. Misschien moet DGV naar haar alternatieven ook maar eens DNA-onderzoek laten verrichten - mogelijk houden die fabrikanten haar pas echt voor de gek!
Wat wij doorgaans verstaan onder ‘fermentatie’, is het omzetten van koolhydraten naar (melk)zuren door bacteriën. In kabeljauwlever vind je geen koolhydraten.
Jazeker wel! Wat dacht je van glycogeen? Hoe denk je anders dat die lever fermenteert? Dit is ook een non-argument dat tegen GP is gebruikt: dit spul moet wel verrot zijn, want olie (vet) kan helemaal niet fermenteren. Het zijn de suikers in de lever die de voedingsbodem vormen voor de fermentatiebacterien. Daarnaast worden de eiwitten afgebroken en omgezet in suikers, die daarna eveneens fermenteren. Hierdoor lost de lever op en blijft er olie over. Iets verderop beschrijft DGV nota bene dat proces zelf:
Dit werd gedaan op de visvaart vroeger, toen er nog geen mogelijkheden waren om de vis vers aan land te brengen. Op de boten die vaak wekenlang weg bleven, werd de vis gezouten en de vislever ‘gefermenteerd’. De olie komt bovenop drijven, heeft een donkerbruine kleur en een behoorlijk aanwezige smaak, die vaak ook oprispt.
Dus het smaakt en ruikt sterk, niemand die dat ontkent. Maar wie niet verder kijkt dan zijn/haar neus lang is, gaat mee met de onzin die mevr. Daniels beweert en denkt dan dat dit spul ranzig en verrot is. Dat geldt helaas alleen voor de mentaliteit van diegenen die deze producent en zijn producten op oneerlijke wijze ten val hebben geprobeerd te brengen. Hier is men hopeloos in gefaald - het hele schandaal is allang weer overgewaaid en van het trio Daniels-Schmid-Gumpert hebben we niets meer van betekenis gehoord. Misschien zijn ze door onderlinge strijd al uit elkaar gegaan, want als ratten geen gezamenlijke vijand meer hebben gaan ze met elkaar vechten...
Het debat over welke methode nu het beste is, gaat al terug tot begin 1800. Maar de vraag blijft of de gefermenteerde versie echt ‘traditioneel’ is, of alleen bestaat omdat het de enige manier was die voorhanden was.
Uit het artikel van Craig Elding blijkt dat garum terug gaat tot de Kelten, nog voor het Romeinse Rijk. Ik denk dat het debat over welk product de langste traditie heeft bij deze dus beslecht is.
De vraag of het ook echt een slecht cq ongezond product is, vind ik lastig te beantwoorden. Er zijn meer dan genoeg mensen die heel veel baat hebben bij het gebruik van FCLO.
Aan de andere kant zou het kunnen dat deze gezondheidsvoordelen er zijn ondanks het fermentatieproces, en niet dankzij. Met andere woorden: het zou heel goed kunnen dat de gezondheidsvoordelen komen door het nemen van kabeljauwleverolie, terwijl die olie niet per se gefermenteerd hoeft te zijn. Ook niet-gefermenteerde CLO bevat immers gewoon Omega-3-vetzuren en vitamines A, D en (soms) K2. Het is alleen niet ‘gefermenteerd’.
Als het niet uitmaakt uit welke bron je O-3 en vit. A, D en K verkrijgt kun je evengoed de FCLO van GP blijven gebruiken. Zelfde redenatie, maar dan andersom. Geen woord over de mate van industriele bewerking van menige levertraan en hoe schadelijk dit kan uitpakken voor precies die vetzuren en vitamines die DGV noemt. Het is wat haar betreft om het even welke variant je neemt. Zij is zelf ook gezondheidstherapeut en -coach, maar je kunt net zo goed bij een ander een consult aanvragen, dat ontloopt elkaar allemaal niet zo veel. Waarom zouden we op haar 'expertise' moeten vertrouwen als ze al zo weinig weet over gefermenteerde levertraan?
Ik denk zelf dat FCLO niet per definitie een slecht product is. Het is waarschijnlijk minder traditioneel dan we dachten, en het is waarschijnlijk minder briljant voor je gezondheid dan we dachten. Ga je dood als je het toch genomen hebt? Dat denk ik niet. Minder gezond is niet per definitie hetzelfde als ongezond.
Enerzijds beweren dat dit niet per se een slecht product is, maar in dezelfde adem zeggen dat het minder goed is, is ronduit flauw en onvolwassen. En minder traditioneel dan we dachten? Hallo, kun je 'Kelten' zeggen?
Daar komt nog bij dat het, laten we eerlijk zijn, gewoon heel erg vies is. Slikken wordt (ondanks hippe smaken als chocola, sinaasappel en kaneel) daardoor nogal een opgave en veel mensen blijken het in de praktijk nogal eens te ‘vergeten’. In het potje doet het niks. Dan kun je dus beter een visolie nemen die niet vies smaakt en die niet oprispt, als dat betekent dat je het ook daadwerkelijk binnen krijgt. Bovendien zou het dus kunnen dat het ‘niet-oprispen’ juist een teken is van verse, niet-geoxideerde olie, en dat lijkt me een win-win-situatie.
Daar komt haar 'argumentatie' uiteindelijk op neer: het ruikt vies en het smaakt vies. Tja, dan moet het wel een ranzig en giftig product zijn, nietwaar? Dan kun je maar beter een volledig kapotbewerkt product nemen dat volkomen neutraal van geur, kleur en smaak is, dat is een stuk beter. Dit is echt 'wetenschap' op kleuterniveau!
Op de valreep komt er nog een aapje uit haar mouw:
Eerlijkheidshalve moet ik daar bij vermelden dat wij sowieso al wat problemen hadden met de leveringen van Green Pastures en de (zeg maar nonexistente) marge die op het product gegeven werd. Het is echter niet zo dat wij het niet meer konden krijgen en dat ik daarom nu zeg dat het geen goed product is – het is eerder zo dat we altijd heel veel moeite hebben gedaan om het (nagenoeg zonder winst) te verkopen omdat we geloofden dat het zo’n goed product was. Nu daar twijfel over is ontstaan, ben ik niet meer bereid om deze moeite te doen én geloof ik dat er betere alternatieven zijn voor dit product, die we dan ook hebben opgenomen in ons assortiment.
Aha! Dus mevrouw kon er gewoon naar haar zin te weinig op verdienen! Geeft niet, maar had dat dan meteen gezegd, want nu is de negatieve toon al gezet over de kwaliteit en betrouwbaarheid van FCLO. En de reden waarom de producten van GP soms (lees: dus meestal wel) even niet leverbaar zijn? Wat dacht je van het feit dat ondanks alle tegenwerking op basis van regelrechte laster GP nog altijd MARKTLEIDER is op het gebied van natuurlijke levertraan en regelmatig zijn complete voorraad UITVERKOOPT? Maar veel succes met je 'veilige' alternatieven die kraak noch smaak hebben, hier weten we wel beter!
Mike
